UNİCEF

Bir yüzyıl, çocukların hiçbir hakka sahip olmamalarıyla başlayıp, çocukların en güçlü kanuni araçlar yoluyla onların haklarını sadece tanımakla değil korumakla da sonlanmaktadır.
Carol Bellamy
UNICEF Genel Direktörü

UNICEF Türkiye Milli Komitesi ; Türk kamuoyu ile UNICEF arasındaki teması sağlamak amacıyla geniş kapsamlı olarak 1956 yılında Profesör Dr. İhsan Doğramacı tarafından kurulmuştur. Milli Komite, UNICEF’in Türkiye’deki Uluslararası temsilciliğinden ayrı, hükümet dışı bir kuruluştur. Bununla birlikte, bu iki kuruluş arasında yakın işbirliği ve gündelik bilgi alışverişi gerçekleşmektedir.

UNICEF Milli Komiteleri dünyada kırk’a yakın ülkede faaliyet göstermektedir. Milli Komiteler UNICEF ile halk arasında doğrudan bağ kurmaktadır. Dünyadaki muhtaç çocukların sorunlarını ülkeleri içinde tanıtarak bu konuda kamuoyunu bilgilendirir. UNICEF tebrik kartlarının satışı, fon yaratma, halkla ilişkiler ve gelişim eğitimi gibi olağan görevleri dışında, Milli Komiteler çeşitli acil yardım ve diğer özel yardım kampanyaları da yürütür.

Türkiye Milli Komitesi de her yıl büyüyen tebrik kartı ve ürün satışları, fon yaratmaya yönelik çeşitli aktiviteler, kuruluş ve bireylerin bağışlarından elde ettiği gelirle UNICEF’in insancıl amaçları doğrultusunda Türk ve dünya çocuklarının sağlığı, eğitimi ve korunması ile ilgili projelere doğrudan destek vermektedir.

UNICEF ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri, çocuklara yönelik projeler ve hizmetlerin bu kesimin gereksinimlerine yanıt vermesini sağlamak için ortak çaba içindedir. Bu çalışmalarda gözetilen nokta, çocukların yaşamının, büyümelerinin, psiko-sosyal ve bilişsel gelişimlerinin birbiriyle ilişkili ve birbirine bağımlı olduğudur.

UNICEF Türkiye’deki etkinliklerini 1951 yılından bu yana sürdürmektedir. UNICEF bu dönem içinde çocuk haklarının korunması amacıyla tanıtım-savunu görevleri üstlenmiş, çocukların temel gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olmuş, her çocuğun potansiyelini eksiksiz biçimde gerçekleştirebilmesi için çeşitli fırsatlar yaratmaya çalışmıştır.

UNICEF’in Türkiye’deki etkinliklerinin odak noktası ve kapsamı aradan geçen dönemde önemli değişiklikler geçirmiştir. Kuruluşun ülkedeki ilk etkinliği okullara ücretsiz süt dağıtımı iken, bugün UNICEF çocuk haklarını temel alan, çocukların yaşatılmaları, geliştirilmeleri ve korunmaları amacına yönelik daha bütüncü bir yaklaşımı benimsemiştir.

UNICEF programları ve projeleri dört ana kategoriye ayrılmıştır:

1. Erken Çocukluk Bakımı ve Gelişimi Programları (EÇG) :
Sekiz yaşından küçük çocuklarla, aileleri üzerinde odaklaşan bu program, diğer bütün haklar için zorunlu bir temel olarak, çocuğun yaşama iyi bir başlangıç yapmasını amaçlamaktadır. Bu programın kısa dönemdeki yararları, çocukların yaşatılması, sağlıklı büyümesi, gelişmesi, daha az sağlık sorunu ve hastalık ile karşılasması gibi alanlarda görülecektir. Orta dönemde sağlanacak yararlar ise çocukların, bilişsel, dilsel, duygusal ve sosyal becerilerin gelişmesi, okula hazır hale gelmeleri ve öz saygılarının güçlendirilmesini içermektedir.

2. Eğitim Programları :
Kız çocukların eğitiminin önemine dikkati çeken bu program, her erkek ve kız çocuğun kaliteli bir temel eğitimi tamamlamasını öngörmektedir. Eğitimli kızlar kendi potansiyellerini tam olarak gerçekleştirebilmekte; yetişkinlik dönemlerinde de çocuklarını daha sağlıklı bir biçimde yetiştirebilmektedirler. Çocuk Dostu Okullar (ÇDO) aracılığıyla ilkokullardaki eğitimin kalitesi tüm Türkiye’de geliştirilecek, böylece çocukların potansiyellerini eksiksiz biçimde gerçekleştirebilmeleri sağlanacaktır.

3. Koruma Programları :
Çocuklar ve gençler, incinmeye, istismara ve sömürüye yetişkinlere göre daha açıktırlar. Dolayısıyla, çocukların ve gençlerin korunmaları evrensel bir zorunluluktur ve her çocuğun hakkıdır.

4. Sosyal Katılım ve Kaynak Yaratma için İletişim Programları :
Her birimizin, kendi toplumlarımızda çocuk haklarının yaşama geçirilmesi için yapabileceklerimiz vardır. Çocuklara uygun bir dünya yaratmak için geliştirilmiş programların uygulanması ve ortak amaç ve hedeflere ulaşmada toplum katılımının sağlanması gereklidir.


ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ

ÇHS tarihte en geniş kabul gören insan hakları belgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde onaylanan sözleşme bugün ikisi hariç BM üyesi bütün ülkeler tarafından onaylanmıştır ki, bu 191 ülkenin onayı anlamına gelmektedir.

ÇHS, üzerinde uluslararası planda mutabakata varılmış, üzerinde pazarlık yapılması mümkün olmayan standartlar ve yükümlülükleri içermektedir. Belge, nerede doğduklarına, kim olduklarına; cinsiyetlerine, dinlerine ya da sosyal kökenlerine bakılmaksızın bütün çocukların haklarını tanımlamaktadır. Bunlar ; yaşama hakkı, eksiksiz biçimde gelişme hakkı, zararlı etkilerden, istismar ve sömürüden korunma hakkı, aile, kültür ve sosyal yaşama eksiksiz katılma haklarıdır.

ÇHS medeni, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki insan haklarını en geniş biçimde tanımlamaktadır. ÇHS’ye yön veren temel değerler şunlardır; ayrım gözetmeme, çocuğun yararının gözetilmesi, yaşama ve gelişme, katılım.

ÇHS, onsekiz yaşın altında olanları çocuk olarak tanımlayarak başlamaktadır. ÇHS’de özetlenen haklar, nerede olurlarsa olsunlar bütün çocuklar için geçerlidir. Çocuklarla ilgili bütün konularda, çocuğun yüksek yararı gözetilecektir. Devletler, çocukların haklarına eksiksiz biçimde saygı gösterilmesini sağlayacak önlemleri almakla yükümlüdürler.

23 NİSAN’SIZ ÇOCUKLAR!
UNICEF Çocuk Yoksulluğunun Önlenmesi Raporu’na göre, 23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 83. yılını kutladığımız şu günlerde ne yazık ki ülke çocuklarının durumu pek de bayramlık sayılmaz. 15 yaş altındaki 5.6 milyon çocuk gıda ve gıda dışı yoksulluk içinde yaşıyor; 770 bin çocuk işçi olarak çalışıyor; 1000 bebekten 29’u bir yaşını tamamlamadan, 37’si beş yaşından önce hayatını kaybediyor.